Po blisko sześćdziesięciu latach, w 2001 roku, dolnośląskie środowiska naukowe i muzealne ponownie podjęły temat powołania w Zgorzelcu muzeum. Zauważono wówczas potrzebę stworzenia instytucji naukowej, która poprzez swoją działalność wpływałaby na rozwój wiedzy, zainteresowanie regionem oraz pobudzenie świadomości lokalnej społeczeństwa zgorzeleckiego. Działanie takie wpisywało się w klimat polityki budowania Europy Regionów, której założenia zostały przyjęte przez Unię Europejską.
Inicjatorem całego projektu stało się zgorzeleckie stowarzyszenie ?Euroopera? ? znane w środowisku lokalnym z działań na rzecz rozwoju kulturalnego miasta i regionu. Bardzo poważny wpływ na kierunek i jakość prac miał ówczesny dyrektor Muzeum Karkonoskiego w Jeleniej Górze, Stanisław Firszt.
Od początku działania na rzecz powstania Muzeum Łużyckiego uzyskały poparcie władz samorządowych. W czerwcu 2003 roku przekazano budynek przy ulicy I. Daszyńskiego 15 na siedzibę placówki. W szerokiej dyskusji ustalono wstępną koncepcję merytoryczną oraz obszary zainteresowania muzeum. Miało ono funkcjonować jako muzeum regionalne, nastawione na badanie i dokumentowanie dziejów, kultury i życia codziennego mieszkańców Polskich Górnych Łużyc, a w szczególności Zgorzelca.
Zrujnowana kamienica przy ulicy Ignacego Daszyńskiego wymagała gruntownego remontu. Zadanie to ujęto w szerokim planie rewitalizacji Przedmieścia Nyskiego. Dzięki pozyskanym funduszom unijnym remont ukończono w 2007 roku. Niedługo później Muzeum Łużyckie rozpoczęło swoją działalność.
Kalendarium Muzeum Łużyckiego
– Przekazanie budynku
– Powstanie Muzeum ŁużyckiegoPrzekazanie przez władze samorządowe obiektu na rzecz nowopowstającej placówki.
– Remont budynku
– RemontRozpoczęcie prac remontowych w kamienicy przekazanej przez Miasto Zgorzelec na rzecz Muzeum, które zakończono w 2007 roku otwarciem placówki
Wystawy czasowe
- Wystawa czasowa ?Zgorzelecki PRL?
- Wystawa czasowa ?Zaginiona dzielnica?
Wystawy czasowe
- Wystawa czasowa ?Wędrówka idei?
- Wystawa czasowa ?DULAG?
Wystawy czasowe
Otwarcie wystawy stałej, badania, powódź
- 19 marca 2010 uruchomiono wystawę stałą prezentującą wnętrze chaty łużyckiej z okresu XVIII i XIX wieku. Odtworzono ścianę domu o konstrukcji przysłupowej (materiały pochodzą z resztek chaty w Skrzydlicach), zaś wnętrze wyposażono w meble oraz przedmioty codziennego użytku.
- Badania archeologiczne na cmentarzysku z wczesnej epoki żelaza w Zgorzelcu (stan. 44)
- Wystawa czasowa i projekt ?Á la Jacquard?
- Powódź, zalanie budynku muzeum
wydobycie i przewiezienie do muzeum saskiego i pruskiego słupa granicznego z dna opróżnionego w trakcie powodzi zbiornika zaporowego ?Niedów? na Witce
Wystawy czasowe, badania
- Wystawa czasowa ?Świat instrumentów grających?
- Wystawa czasowa ?Na nowym wśród obcych?
- Badania archeologiczne średniowiecznej pracowni garncarskiej przy ul. Wrocławskiej w Zgorzelcu
Wystawa czasowa
- Wystawa czasowa ?Zgorzelec-Elbląg. Historie równolegle?
Wystawy czasowe
- Wystawa czasowa ?Urbex?
- Wystawa czasowa ?Ziemia zgorzelecka i okolice. Pogranicze śląsko-łużyckie na mapach Muzeum Łużyckiego?
- Wystawa czasowa ?Skarb z Głogowa?
Wystawy czasowe
- Wystawa czasowa ?Homo Faber, czyli narzędzia dawniej i dziś?
- Wystawa czasowa ?Panopticum?
Wystawy czasowe
- Wystawa czasowa ?Wycinanki żydowskie?
badania archeologiczne przy ul. Nowomiejskiej w Zgorzelcu - Wystawa czasowa ?Malarstwo Edwarda Szuttera?
- Wystawa czasowa ?Kamionka bolesławiecka dawniej i dziś?
- Wystawa czasowa ?Wyspa władców?
Wystawy czasowe
- Wystawa czasowa ?Pasjans z samych serc?
- Wystawa czasowa ?Nauki dawne i niedawne?
- Wystawa czasowa ?Wikingowie. Truso ? legenda Bałtyku?
Wystawy czasowe
- Wystawa czasowa ?Trójnogi pies i inne legendy łużyckie?
- Wystawa czasowa ?Janusz Moniatowicz. Kilkadziesiąt fotografii?
Wystawy czasowe, projekt
- Wystawa czasowa ?Na nowy wśród obcych 2?
- Wystawa czasowa ?Zgorzelec- historia miasta?
- Rozpoczęcie realizacji projektu ?Nauka jako przygoda?
Wystawy czasowe i początek pandemi
- Wystawa czasowa ?Goci. Znad Bałtyku do Rzymu?
- Pandemia Covid-19